بررسی اثر اسانس مرزه خوزستانی بر کاهش خسارت قارچ فوزاریوم و آلترناریا در بذور پیرشده دو رقم گندم

در این تحقیق، کاربرد اسانس مرزه و قارچکش ویتاواکس در تخفیف خسارات ناشی از آلودگی قارچ های فوزاریوم و آلترناریا بر صفات مهم مرتبط با کیفیت فیزیولوژیک بذر (طول ساقه و ریشه، سطح برگ، درصد و سرعت جوانه زنی، شاخص ظهور گیاهچه و شاخص بنیه) در بذور زوال یافته گندم بررسی شد. آزمایش بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور های آزمایش شامل رقم (افلاک و چمران)، پیری بذر (صفر، 36 و 72 ساعت پیری زودرس)، آلودگی به قارچ (عدم آلودگی، آلودگی به fusarium proliferum و آلودگی به alternaria citri) و قارچکش (شاهد، اسانس مرزه در غلظت 10 و 20 پیپیام و قارچکش ویتاواکس) بودند. اثرات متقابل چهارگانه عوامل رقم، زوال بذر، قارچ و قارچ کش برای صفات ارتفاع بوته، طول ریشه ، سطح برگ، وزن تر ریشه چه و وزن خشک ساقه چه (در نمونه برداری اول) و سطح برگ، وزن تر ریشه چه، وزن خشک ساقه چه و ریشه چه (در نمونه برداری دوم) و میانگین زمان جوانه زنی، سرعت سبز شدن، درصد جوانه زنی، شاخص بنیه در سطح یک درصد و وزن خشک ریشه (در نمونه بردای اول) و شاخص ظهور در سطح پنج درصد معنی دار بود. و یتاواکس مانع آلودگی بذرها شد. اما در تیمار کاربرد اسانس مرزه بذرها دچار آلودگی شدند. واکنش ارقام به قارچ متفاوت بود به طوری که فوزاریوم درصد جوانه زنی رقم افلاک را کاهش داد اما بر رقم چمران تأثیری نداشت. آلودگی قارچی و پیری زود رس سبب کاهش صفات اندازه گیری شده، شدند. اگر چه ویتاواکس سبب کاهش خسارات ناشی از قارچ شد. اما استفاده از عصاره مرزه نه تنها کیفیت بذرهای آلوده و زوال یافته را بهبود نبخشید بلکه سبب کاهش درصد و سرعت جوانه زنی شد و غلظت بالاتر آن اثر بازدارندگی بر جوانه زنی داشت. اگر چه در مواردی به خاصیت ضد قارچی و ضد باکتریایی مرزه اشاره شده است اما چنین نتیجه ای برای شرایط این آزمایش و برای دو گونه قارچ فوق مشاهده نشد.